Olympic Auditorium

Olympic Auditorium - hala widowiskowo-sportowa w Los Angeles, znana głównie jako arena zmagań bokserskich. Jej budowę - pod patronatem promotora bokserskiego Jacka Doyle'a - rozpoczęto w 1924 roku z myślą o igrzyskach olimpijskich. Betonowy budynek wzniesiono na planie prostokąta o wymiarach 80m x 50m. Wysokość hali wynosiła ok. 20m. Wnętrze było bardzo przestrzenne, pozbawione kolumn. Umiejętnie zaprojektowano trybuny, każdy widz miał swobodny widok. Na środku hali znajdował się ring. Niemal jedna trzecia publiczności zajmowała miejsca w olbrzymiej loży (podczas wielu walk rzucano stamtąd w kierunku ringu kubkami do piwa, nierzadko wypełniał je mocz). Otwarcie Olympic Auditorium (5 sierpnia 1925 roku) było dużym wydarzeniem medialnym, uczestniczyli w nim m.in. Jack Dempsey i Rudolph Valentino. Bilety na miejsca tuż przy ringu kosztowały trzy dolary. Podobno w powietrzu unosił się zapach hot-dogów z musztardą, który wkrótce stał się jednym ze znaków rozpoznawczych hali. W walkach wieczoru zwycięzcami okazali się Newsboy Brown i Sammy Shack.

Olympic rozwijała się w latach 1925-1939 w dobrym tempie, mieli w tym udział promotorzy: Jack Doyle, Snowy Baker, Joe Lynch i najsłynniejszy z nich - były gwiazdor kina niemego Tom Gallery. Podczas Olimpiady w 1932 roku w hali odbyły się dwa turnieje - bokserski i zapaśniczy. W okresie drugiej wojny światowej Olympic przeżywała kłopoty finansowe i została na jakiś czas zamknięta. Drugie otwarcie miało miejsce 21 lipca 1942 roku. Rządy w hali objął Carl Eaton, który był odpowiedzialny za gale zapaśnicze, natomiast organizacją eventów bokserskich zajęła się Aileen LeBell, przyszła żona Eatona. 13 grudnia tego samego roku Henry Armstrong znokautował w drugiej rundzie Juana Zurritę na oczach kompletu (ok. 10000) widzów. Eatonowie zmienili Olympic Auditorium w jedną z najważniejszych hal sportowych na świecie. Pomogli im w tym sprawni matchmakerzy, wśród nich tak znane postacie jak Babe McCoy czy Gerorge Parnassus. Legendarne walki w Olympic z tamtych lat to m.in. pojedynek Sugara Raya Robinsona z ówczesnym mistrzem świata wagi średniej Genem Fullmerem (3 grudnia 1960 roku, starcie zakończyło się remisem) i konfrontacja Hiroyuki Ebihary z Efrenem Torresem (30 kwietnia 1964 roku), po której w hali rozpętały się zamieszki (Japończyk wygrał niejednogłośną decyzją sędziów). Rok 1965 przyniósł kolejny przełom. Podpisano kontrakt z telewizją i walki w Olympic zaczęły być co czwartek pokazywane na żywo. Kilka miesięcy później (10 stycznia 1966 roku) zmarł Cal Eaton. Aileen kontynuowała dzieło męża do końca lat siedemdziesiątych. Pani Eaton powierzyła matchmaking Donowi Charginowi, którego po latach zaczęto nazywać ''War a Week''. Szóstego sierpnia 1970 roku miała miejsce prawdopodobnie najsłynniejsza walka w historii Olympic. Po dwunastu krwawych rundach Mando Ramos niejednogłośnie pokonał na punkty Ultimo ''Sugara'' Ramosa.

Czarne dni przyszły w latach osiemdziesiątych. Budynek sprzedano Jackowi Needlemanowi, a wizerunek Olympic zaczął podupadać. W jego naprawie nie pomogły dwa tragiczne wypadki. 1 września 1981 roku w wyniku obrażeń odniesionych na ringu zmarł Walijczyk Johnny Owens. Niemal dokładnie dwa lata później (19 września 1983 roku) jego los podzielił Meksykanin Kiko Benines. Kryzys w Olympic pogłębiał się, Aileen Eaton obwiniała za to chciwość nowych promotorów związanych z halą, m.in. Dona Kinga. Śmierć pani Eaton (1987) zbiegła się z zamknięciem ''Mekki Boksu w L.A.''. Do trzeciego, ostatniego otwarcia Olympic Auditorium doszło w 1994 roku - Bob Arum zdecydował się na organizację 25 walk w ciągu dwóch lat. Pierwszą z nich był pojedynek De La Hoya-Bredahl o mistrzostwo świata WBO wagi junior piórkowej 5 marca 1994 roku. Rozmiar hali przestał jednak odpowiadać Arumowi, również inni promotorzy nie mieli ochoty na związanie się z Olympic. Ostateczny koniec nastąpił w czerwcu 2005 roku. Budynek hali nabyła koreańsko-amerykańska organizacja religijna, Glory Church of Jesus Christ. Sport musiał opuścić Olympic Auditorium.

*Lista niektórych legend, które walczyły w Olympic: Oscar De La Hoya, Henry Armstrong, Julio Cesar Chavez, Marvin Hagler, Joe Louis, Jimmy McLarnin, Jerry Quarry, Archie Moore, Sonny Liston, Joe Frazier, Enrique Bolanos, Emile Griffith, Floyd Patterson, Tony Canzoneri, Lauro Salas, Pajarito Moreno, Cisco Andrade, George "Scrap Iron" Johnson, Bobby "Schoolboy" Chacon, Danny "Little Red" Lopez, Ernie "Big Red" Lopez oraz Mando Ramos, Hedgemon Lewis, Ismael Laguna, Carlos Palomino, Jimmy Carter, Art Aragon, Sugar Ramos, Pipino Cuevas, Frankie Crawford, Jesus Pimental, Jose Pimental, Georgie Latka, Ruben Navarro, Salvador Sanchez, Lou "Rocky" Filippo, Barney Ross, Mickey Walker, Maxie Rosenbloom, Ken Norton, Ike Chestnut, Armando Muniz, Albert Sandoval, Richie Sandoval, Frankie Baltazar, Tony Baltazar, John Thomas, Hector "Macho" Camacho, Lupe Pintor, Ray "Windmill" White, Michael Spinks, Carlos Ortiz, Raul Rojas i Albert "Tweety" Davila. Polski akcent - wśród wielu znakomitych zapaśników, którzy występowali w Olympic był Stanislaus Zbyszko (Stanisław Jan Cyganiewicz), jeden z najlepszych grapplerów okresu międzywojnia, mistrz świata wagi ciężkiej i pierwowzór postaci Władysława Góralewicza, bohatera filmu Filipa Bajona ''Aria dla atlety''.